St. Janskapel Merselo

Beschrijving

Reden stichting: Devotie tot de parochiepatroon van de kapel van Merselo.

Beeld: De feestdag van Sint-Johannes de Doper is 24 juni.

Sint-Jan is afgebeeld als de voorloper van Christus. Blootsvoets, de rechtervoet naar voren, staat de figuur in een s-bocht, hoofd naar links en de heup naar rechts. Hij draagt de huid van een kameel, de kop ligt tussen de voeten en de poten bungelen aan de achterkant. Het zware gekrulde kapsel, de s-vorm en de plooienval duiden onmiskenbaar op de late gotiek. Het opengeslagen boek op de linkerhand duidt op de bijbel, en de vaan op de lange stok in de half geheven andere hand draagt meestal de tekst Ecce homo. Dat betekent Zie de mens. Rondom Sint-Jan heeft veel folklore bestaan. In het begin van de 20^e eeuw kende men in Merselo nog het gebruik van een krans van notenbladeren en sint-janskruid.

Er bestaat een kinderliedje:

“Helle helle bäöte, de käöster het gen täöte.

Achter St. Jan, dor wónt enne man, dén ós kiendje baeter make kan.

Wil ’t nie baote, dan mot ie ’t már laote

(Kunst) Historische gegevens: Het feest van Sint-Jan is in deze streek het einde van het aspergeseizoen, en in Merselo is het kermis op de zondag erna.

Originele beeld: gemaakt door een onbekende houtsnijder in de 16^e eeuw.

Kopiebeeld: gemaakt door Piet Clephas. Materiaal: eikenhout. Huidige kopiebeeld: kunststof, veelkleurig.

Kapel: Typische kapel met hekwerkje en offerblok.

Onder de nis is een zandsteen van 25×21 cm. ingemetseld met de inscriptie

St. Jan

Verharding / groenvoorziening buiten de kapel: Rondom de kapel staan lindebomen en struiken. Er leidt een pad naar de kapel, bestaande uit kinderkopjes

Publicaties

1. ‘Kapelletje tijdens het verplaatsen ingestort’, in Dagblad voor Noord-Limburg, 20 juni 1973.
2. Dick van den Munckhof , ‘Sint Jan de Doper Merselo’s patroonheilige’, aflevering uit de serie in Peel en Maas, 29 augustus 1980. Keerzijde: zonder titel, inzake de instorting, in Peel en Maas, 22 juni 1973.
3. ‘Vandaal is kruisbeeld of bloembak om het even’, in Dagblad de Limburger, 12 november 1996.
4. ‘De duivelskunstenaar knapte kapelletjes op’, in Dagblad voor Noord-Limburg, 1 december 1973.
5. ‘Oude landelijke bouwkunst te Venray geinventariseerd’, in Cobouw, 12 februari 1965.
6. ‘Koester uw monument’, aflevering uit een serie in Peel en Maas, 24 juni 2004.

Literatuur

1. Koos Swinkels (red.), Monumentjes van devotie (Venray 1986) 21-24.
2. Gérard Lucassen, ‘Stokskes in Venray en omgeving’, in Nieuwsbrief van Stg. Kruisen en Kapellen in Limburg nr. 12 (dec. 1997).
3. Koos Swinkels, Gebruiken het jaar rond (Venray 1990) 38-39.
4. Fragment uit Venrays Verleden 1, Venrayse monumenten.
5. H. P.H. Camps, Venray in oude ansichten (Zaltbommel 1971)78.
6. Koos Swinkels en Tjerk Loeff, Kruisen en kapellen in Venray. Kunst langs de straat (Venray 2006) 22, 59-62.