St. Odamuurkapel

Beschrijving

Reden van de stichting: Er is grond om te vermoeden, dat Sint-Oda in Merselo bijzondere verering genoot. De kapel aan de Hoenderstraat behoorde oudtijds ook aan de kerk van Merselo.

Beeld: De feestdag van Sint-Oda is 28 november.

Oda is te kennen aan haar attributen: de ekster en het boek. Deze zijn bij dit beeld te zwaar van maat en lomp van verhoudingen, ze zijn latere toevoegingen. Het originele beeld in Heino heeft die niet. Daar blijkt het beeld een Moeder van Smarten te zijn, Maria treurend onder het kruis. De kleding met de weduwesluier en de overwegend blauwe originele verfresten bevestigen dat. Kennelijk heeft men een bestaand beeld “omgebouwd “ tot een ander. De scherpe plooival en de houding van de figuur wijzen onmiskenbaar op een gotisch beeld, gedetermineerd op de periode rond 1430. Dat is erg vroeg, voor onze streek is er dan amper vergelijkingsmateriaal. Voor 1900 stond hier ook een boerderij met een muurkapel, deze is in 1895 afgebrand. Rond 1900 is weer een nieuwe boerderij gebouwd met een muurkapel ter ere van St.-Oda.

(Kunst) Historische gegevens: Het oorspronkelijke beeld is rond 1919 te koop aangeboden bij een antiekhandel in Den Haag en is toen terechtgekomen in de verzameling van Dhr. Hannema, directeur van Boymans-Van Beuningen in Rotterdam. Die bracht zijn collectie onder in het museum te Heino, waar het door Veldeke-Venray bij toeval werd ontdekt. Men dacht daar, dat het een Odiliabeeld was. Na veel speurwerk bleek dat dit het originele Odabeeld uit de Merselose muurkapel was. Er zijn toentertijd, vóór 1919, twee gipsen afgietsels gemaakt, waarvan één in de kapel staat en één in de pastorie.

Originele beeld: gemaakt rond 1430 door een onbekende meester. Hoogte van het beeld 51 cm. inclusief een voetje van 2,5 cm. Huidige plaats: museum kasteel “Het Nijenhuis” te Heino in Overijssel.

Kopiebeeld gemaakt door een onbekend atelier, kopie van vóór 1919.

Muurnis tegen boerderij. De nis is afgesloten met een wit geverfd ijzeren deurtje in imitatie gotisch motief met glas.

Onder in de deur staat met ijzeren letters:

ST.ODA.

In de volksmond wordt ze ook vaak St. Oeike genoemd.

Publicaties

Meerselo-Daalland’, in De Maasgouw (31 december 1903).

2. ‘Odilia of Oda-vraagtekens’, in Peel en Maas, 25 november 1983.
3. ‘Odilia of Oda’, in Peel en Maas, 16 december 1983.
4. ‘Koester uw monument’, aflevering uit de serie van Venray Monumentaal, in Peel en Maas, 20 oktober 2005.
5. ‘Koester uw monument’, aflevering uit de serie van Venray Monumentaal, in Peel en Maas, 8 februari 2007.

Literatuur

1. Koos Swinkels (red.), Monumentjes van devotie (Venray 1986) 25-27.
2. Rien van den Brand e.a., ‘Legendes over St.Oda en St.Willibrord in het begin van de achtste eeuw in relatie met Merselo’, in Merselo, een wandeling door de geschiedenis (Venray 2000) 21-25.
3. Koos Swinkels en Tjerk Loeff, Kruisen en kapellen in Venray. Kunst langs de straat (Venray 2006) 20, 22, 25.